Het kweken van parkieten en papegaaiachtige gaat niet altijd geheel vanzelf. Als het je al is gelukt om een harmonieus koppel op te zetten of te bemachtigen, dan moet je ze ook nog zo ver zien te krijgen dat ze over gaan tot het leggen en broeden van de eieren. Stel dat deze eerste stappen zijn gelukt, dan moet je maar weer hopen dat de eieren bevrucht zijn en de kuikens veilig uit hun ei kruipen. Al met al een hele reeks aan factoren en risico’s waardoor een nestje zomaar zou kunnen mislukken. Zelfs als het kuiken gezond en wel uit zijn ei is gekropen, zijn de jongen nog weken of zelfs maanden afhankelijk van de zorg van hun ouders.
Het komt vaak voor dat het helaas toch niet helemaal lukt bij de eigen ouders. Vervolgens dienen wij als mens vaak zelf als pleegouder door de vogels te pappen en warm te houden. Iets wat in een aantal gevallen helemaal niet nodig hoeft te zijn! Ik blijf in dit geval uit de discussie of het wel of niet goed is om de jongen zelf groot te brengen, wel is het bij wet verboden om jonge dieren van de ouders te scheiden op het moment dat de ouders het prima zelf kunnen. Op de website van de Nederlandse overheid kun je zien hoeveel dagen vogels minimaal bij de ouders moeten blijven.
twee jonge Zwartkop Caiques
Ons vertrouwen in de vogels om hun eigen kroost groot te brengen is in sommige gevallen klein. Eerlijk is eerlijk, als hier een jong koppel op eieren zit dan word ik ook altijd wat nerveus en wil ik graag de controle houden. Dit leidt ertoe dat ik vervolgens vaak in het blok wil kijken en veel te snel denk: volgens mij voeren ze de jongen niet goed, ik pak ze er wel uit!
Het is niet geheel onterecht; bij veel jonge en onervaren koppels mislukken nu eenmaal de eerste paar nestjes. Aangezien vogels geen recht hebben kraamhulp zullen zij voornamelijk bij de eerste jongen toch echt ervaring op moeten doen. Ik denk dat wij daar als kwekers de vogels echt wel een handje mee kunnen helpen. Allereerst moeten we het aantal mislukte pogingen minimaliseren, zie het als leren fietsen; hoe vaker dit mislukt, hoe kleiner de kans wordt dat je ooit een professioneel fietser zal worden (zeker als je dit moet leren als je al wat ouder bent).
Ondanks dat het echt zonde is als jonge kuikens sneuvelen door de onkunde van hun ouders, denk ik dat het wel echt nodig is om de koppels tijd te geven om ervaring op te laten doen. Om het aantal mislukte pogingen te minimaliseren, hebben wij de afgelopen 2 jaar regelmatig gekozen om juist andere papegaaien of parkieten in te zetten als pleegouder. Deze ervaringen willen we graag met jullie delen.
Valkparkieten
De eerste papegaai die wij hebben grootgebracht door middel van pleegouders, is onze eigen Rosé kaketoe Kuifje. Hij is grootgebracht door een Valkparkiet van een collega-kweker. Rosé kaketoes staan erom bekend dat het niet zulke hele goede ouders zijn, vaak maken zij de eieren kapot. Ondanks het behoorlijke verschil in grootte, lukt het een Valkparkiet vaak prima om jonge Rosé kaketoes te voeden en warm te houden.
met onze Kuifje
Koningsparkieten
Afgelopen zomer heeft ons koppeltje Koningsparkieten geheel onverwachts eitjes gelegd. Aangezien de man nog erg jong was, wisten wij haast zeker dat de eitjes onbevrucht zouden zijn. Toevallig hadden wij op hetzelfde moment twee eitjes van onze Bronsvleugel Pionussen in de broedmachine liggen. We hebben de gok genomen om deze eieren bij de Koningsparkieten te leggen. Onze achterliggende gedachte hierbij was jet meegeven van een positieve kweekervaring aan de Koningsparkieten. Ongeveer 3 weken na de geboorte van de jonge Pionus hebben wij ze zelf verder moeten voeren, dit omdat het dieet van de Koningsparkieten op een gegeven moment gewoon te schraal is voor een Pionus.
Kraagpapegaaien
Onze derde ervaring met pleegouderschap is een jonge Edelpapegaai, wij hebben dit ei bij onze Kraagpapegaaien gelegd. Wij willen zelf dolgraag natuurbroed Kraagpapegaaien op stok en op deze manier konden we gelijk mooi testen of en op welke manier de Kraagpapegaaien de Edelpapegaai groot zouden brengen.
Edelpapegaaien
Op dit moment (voorjaar 2022) hadden wij toevallig twee eieren bij ons bewezen paartje Edelpapegaaien en twee onbevruchte eieren bij ons jonge onervaren koppeltje Edelpapegaaien. Wij hebben ervoor gekozen om het jonge koppel 1 eitje te geven van het andere koppel. Wij hopen dat dit ook voor de Edelpapegaaien leidt tot een positieve ervaring. Wordt vervolgd…
Zonparkieten
Als laatste willen wij ook onze ervaringen delen over de Zonparkiet. Dit blijkt de perfecte pleegouder te zijn voor bijvoorbeeld de Goudparkiet. Helaas hebben we één ronde gehad waarbij het niet gelukt is: ons oude koppeltje Zonparkieten had zelf 1 jong liggen en wij hebben hier een jonge Goudparkiet bij gelegd. De jongen werden uitstekend gevoerd, alleen niet zo goed warm gehouden. Al is het momenteel met de zon echt wel lekker op temperatuur buiten, voor die kale luizen is het nog net iets te koud. Dat is meer een seizoen probleem en ligt niet zozeer aan de wil en kunde van de pleegouder.
en een jonge Goudparkiet
In de loop der jaren zijn er allerlei machines en voedingen ontwikkeld om jonge papegaaien in leven te houden en groot te brengen. Dit is zeker goed als het gaat om behoud van uitstervende soorten, maar ik denk ook dat het goed is om kritisch te blijven kijken naar de oplossing van het grootbrengen van de ouders zelf. Niks is zo mooi en bevredigend als jongen uit te zien vliegen bij pa & moe. Als een jong koppel eenmaal heeft geleerd om het zelf te doen, heb je daar de rest van hun voortplantende carrière profijt van!